Theo báo cáo của Bộ Tài chính gửi tới Thủ tướng Chính phủ, TPDN – kênh huy động vốn quan trọng đã đạt được những tiến bộ tích cực nhưng thị trường cũng ẩn chứa tiềm ẩn rủi ro.
Để chào mời, mua TPDN riêng lẻ cho nhà đầu tư cá nhân, thị trường đã xuất hiện nhiều cách thức “lách” quy định của pháp luật về nhà đầu tư chứng khoán riêng lẻ.
Cụ thể: “Hô biến” nhiều nhà đầu tư cá nhân thiếu kinh nghiệm trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp bằng hợp đồng mua kỳ hạn trái phiếu Chính phủ hoặc chứng khoán niêm yết trong thời gian 2 – 4 ngày; nhà đầu tư cá nhân sử dụng tài khoản vay ký quỹ để chứng minh danh mục chứng khoán niêm yết đang nắm giữ có giá trị trên 2 tỷ đồng nhưng thực tế số vốn tự có thấp hơn; cá nhân không trực tiêp đứng tên mua trái phiếu mà ký hợp đồng dân sự với công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại hoặc doanh nghiệp khác để mua TPDN riêng lẻ.
Về doanh nghiệp phát hành, trong số 358 doanh nghiệp phát hành TPDN riêng lẻ năm 2021, có 57 doanh nghiệp phát hành có kết quả kinh doanh lỗ trước khi phát hành; 45 doanh nghiệp có hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu lớn hơn 10 và 10 doanh nghiệp phát hành có tỷ lệ khối lượng phát hành gấp trên 5 lần vốn chủ sở hữu.
Một số doanh nghiệp phát hành để góp vốn, mua cổ phần, mua trái phiếu của doanh nghiệp khác hoặc cho doanh nghiệp khác vay vốn; hoặc phát hành để chuyển vốn “lòng vòng” nhằm lách quy định về giới hạn cho vay, đầu tư TPDN của tổ chức tín dụng đối với 1 khách hàng, nhóm khách hàng.
Theo Bộ Tài chính, trên thị trường còn có hiện tượng các doanh nghiệp chào bán công khai TPDN phát hành riêng lẻ trên các phương tiện thông tin đại chúng. Trái phiếu được chào bán là trái phiếu có lãi suất cao từ 11 – 12%/năm, thông tin chào bán do chính tổ chức phát hành trực tiếp chào mời trên thị trường sơ cấp hoặc do doanh nghiệp có liên quan chào bán lại trên thị trường thứ cấp.
Về tổ chức cung cấp dịch vụ, tổ chức tư vấn hồ sơ chào bán trái phiếu là công ty chứng khoán cung cấp dịch vụ tư vấn, rà soát, hỗ trợ xây dựng hồ sơ chào bán TPDN riêng lẻ đáp ứng quy định về điều kiện và hồ sơ chào bán trái phiếu theo Nghị định số 153/2020/NĐ-CP và có trách nhiệm rà soát, đảm bảo tính tuân thủ của hồ sơ. Tuy nhiên, có hiện tượng một số tổ chức tư vấn xây dựng hồ sơ chào bán có lợi cho doanh nghiệp để huy động vốn mà không cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin công bố cho nhà đầu tư.
Theo quy định tại Nghị định số 153, tổ chức đại lý phát hành, tổ chức đăng ký, lưu ký trái phiếu có trách nhiệm rà soát chào bán cho đúng đối tượng nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và thực hiện đăng ký, chuyển nhượng trái phiếu cho đúng đối tượng nhà đầu tư. Tuy nhiên, đại diện Bộ Tài chính cho biết, một số tổ chức đại lý phát hành, tổ chức đăng ký lưu ký cung cấp các dịch vụ để hợp thức hóa hồ sơ xác nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp để chào mời nhà đầu tư cá nhân mua TPDN riêng lẻ.
Để thị trường TPDN vận hành an toàn, trở thành kênh huy động vốn hiệu quả cho nền kinh tế, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 153 về phát hành TPDN. Về lâu dài, Bộ sẽ nghiên cứu các vấn đề còn tồn tại theo quy định của Luật chứng khoán để sửa đổi cho phù hợp. Bởi phát triển thị trường TPDN là vô cùng cần thiết, không thể tách khỏi cái chung là thị trường chứng khoán.
Bộ Tài chính đang xin ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp về dự thảo nghị định sửa đổi nghị định 153 về phát hành TPDN. Định hướng chung là sẽ bổ sung các quy định mới để bảo đảm thị trường TPDN phát triển an toàn, bền vững.
Nguồn: baotintuc.vn
